Tıpta Uzmanlık Sınavı (TUS) hekimlerin kariyerlerinde önemli bir dönüm noktasıdır.

Birçok branş arasında seçim yapmak zorlayıcı olabilir, çünkü her bölümün kendine özgü gereksinimleri, zorlukları ve avantajları vardır.

TUS’ta hangi bölümü seçeceğinizi düşünürken, kişisel özellikleriniz, yaşam tarzınız, hedefleriniz ve mesleki beklentileriniz çok önemli bir rol oynamaktadır.

Bu yazıda, TUS tercihinde yardımcı olabilecek bazı faktörleri ele alacağım.

Bölüm seçiminde dikkate almanız gereken klinik, cerrahi ve preklinik branşlar üzerinden detaylı bir inceleme yaparak, karar verme sürecinizi kolaylaştırmayı amaçlıyorum.

Hangi Tıp Bölümü Bana Göre?

Bölüm seçmeden önce kendinizi tanımanız çok önemlidir.

Hangi branşın size uygun olduğunu anlayabilmek için fiziksel, ruhsal ve sosyal durumunuzu göz önünde bulundurmalısınız. Ayrıca yaşam beklentilerinizi ve meslekten ne beklediğinizi de göz önünde bulundurmalısınız.

Fiziksel Durumunuz: Bazı branşlar daha fazla fiziksel güç gerektirirken, diğerleri daha az fiziksel eforla yapılabilir. Örneğin, cerrahi branşlar (örneğin ortopedi veya beyin cerrahisi) genellikle yoğun fiziksel güç gerektirir. Diğer yandan, biyokimya gibi preklinik branşlar fiziksel güçten daha çok zihinsel odaklanmayı gerektirir.

Ruhsal Durumunuz: Bazı branşlar, ruhsal olarak daha dayanıklı ve stresle başa çıkabilen kişilere hitap eder. Örneğin, psikiyatri, kardiyoloji, anestezi ve acil tıp gibi bölümler, duygusal ve psikolojik olarak güçlü olmayı gerektirir. Ayrıca, bazı bölümlerde ölüm ve ciddi hastalıklarla sıklıkla karşılaşacağınız için, bu durumlara nasıl yaklaşabileceğinizi düşünmeniz önemlidir.

Sosyal Durumunuz: Hekimlerin hasta ve hasta yakınlarıyla sürekli iletişimde olmaları gerekir. Pediatri, onkoloji, ve dahiliye gibi branşlar, yoğun hasta ve aile ilişkileri gerektirir. Eğer sosyal becerileriniz güçlü ve insanlarla iyi ilişkiler kurabiliyorsanız, bu bölümler sizin için ideal olabilir.

Hayat Beklentileriniz: Meslekten beklentileriniz de bölüm seçiminde önemli bir rol oynar. Maddi kazanç, özel hayata ayrılacak zaman, nöbet düzeni ve işin zorlukları, kararınızı etkileyebilir.

Klinik Branşlar

Klinik branşlar genellikle hastaların doğrudan tedavi edilmesini gerektiren bölümlerdir.

Bu branşlarda hasta bakımı, teşhis ve tedavi süreçleri ön plandadır. Klinik branşların çoğu, belirli bir fiziki ve ruhsal dayanıklılık gerektirir.

İç Hastalıkları (Dahiliye): İç hastalıkları, vücudun farklı sistemlerine yönelik bir tedavi sağlar. Fiziksel olarak yorucu olmasa da, yoğun hasta takibi, poliklinik hastaları ve acil servise konsültasyon gereksinimi ruhsal dayanıklılığı arttırır. Ayrıca hastalarla sosyal ilişkiler de güçlüdür, çünkü genellikle kanser gibi zorlu hastalıklar söz konusu olabilir.

Kardiyoloji: Kardiyoloji, nispeten daha dar bir konuya sahip olup, hasta bakımı ve tedavi süreçlerinde daha az fiziksel güç gerektirir. Bununla birlikte, nöbetler yoğun olabilir ve hastalarla sürekli iletişim içinde olmanız gerekebilir. Maddi kazancı yüksek olsa da, kardiyoloji gibi bir bölümde ruhsal dayanıklılığınızın kuvvetli olması önemlidir.

Psikiyatri: Ruhsal hastalıklar ve tedavi süreçleri psikiyatri bölümünün merkezinde yer alır. Bu branş, başkalarının duygusal ve psikolojik zorluklarını yönetmeyi gerektirir. Bu anlamda, ruhsal dayanıklılığı yüksek olanlar için ideal bir branş olabilir.

Pediatri: Çocuk hastalıkları, çocuklarla etkileşimde bulunmayı gerektirir ve hastaların aileleriyle sürekli iletişimde olmanız beklenir. Eğer çocuklarla iletişiminiz iyiyse ve ailelerle empati kurabilme yeteneğiniz varsa, pediatri bölümünü düşünebilirsiniz.

Cerrahi Branşlar

Cerrahi branşlar genellikle daha fazla fiziksel dayanıklılık ve el becerisi gerektirir.

Cerrahi branşlarda çalışmak, hastaların doğrudan müdahale edilmesini gerektiren işlemleri içerir.

Ortopedi: Ortopedi, kas-iskelet sistemi hastalıklarını ve travmalarını tedavi eden bir cerrahi branştır. Ortopediye ilgi duyanlar için fiziksel güç, uzun süren ameliyatlar ve yoğun nöbetler ön plana çıkmaktadır. Ancak, ortopedi ile ilgilenmek, doğru alanda çalışmayı seven bir kişi için oldukça tatmin edici olabilir.

Beyin Cerrahisi: Beyin cerrahisi, cerrahi müdahaleler gerektiren, ancak çok zorlayıcı ve ağır bir branştır. Hem fiziksel hem de psikolojik açıdan yüksek dayanıklılık gerektirir. Beyin cerrahisi seçerken, nörolojik hastalıklar, travmalar ve cerrahi müdahalelere dayanıklı olmalısınız.

Göz Hastalıkları: Göz hastalıkları cerrahisi, el becerisi gerektiren ancak fiziksel olarak daha az yorucu bir branştır. Genellikle operasyonlar kısa süreli olur ve daha az acil durum gerektirir. Göz hastalıkları, cerrahiyi seven ancak daha az fiziksel zorluk isteyenler için ideal olabilir.

Genel Cerrahi: Genel cerrahi, vücudun çeşitli bölümlerine yapılan müdahaleleri kapsar. Bu branş yoğun nöbetlere ve fiziksel olarak zorlayıcı ameliyatlara sahip olabilir. Ancak cerrahiyi seven, pratik becerileri güçlü olan bir kişi için tatmin edici bir alan olabilir.

Preklinik Branşlar

Preklinik branşlar, hastaları doğrudan tedavi etmeyen, ancak bilimsel ve akademik araştırmalara dayalı branşlardır.

Bu branşlar, daha çok laboratuvar ve klinik araştırma ile ilgilidir.

Biyokimya, Mikrobiyoloji, Tıbbi Genetik: Bu bölümler, genellikle hastalıkların moleküler ve biyokimyasal düzeyde anlaşılmasıyla ilgilidir. Preklinik branşlar, genellikle fiziksel güç gerektirmez ve daha az sosyal etkileşim gerektirir. Bu branşlar, bilimsel çalışmalara ilgi duyanlar için ideal olabilir.

Patoloji: Patoloji, hastalıkların teşhisinde kullanılan mikroskopi ve laboratuvar testlerine dayalı bir alandır. Fiziksel gücün yanı sıra, dikkatli ve titiz bir çalışma gerektirir. Ancak hasta takibi yapılmaz, bu da bazı hekimler için avantajlı olabilir.

Anabilim Dallarına Göre Branşlar Ne İş Yapar?

1. Ağız, Yüz ve Çene Cerrahisi Anabilim Dalı: Ağız, yüz ve çene hastalıklarını cerrahi yöntemlerle tedavi eden bir branştır. Özellikle çene anomalileri ve ağız kanserleri gibi cerrahi müdahale gerektiren durumlarla ilgilenir.
2. Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı: Ameliyat sırasında hastaların ağrı yönetimi ve genel anestezi işlemlerini sağlar. Ayrıca, yoğun bakımda hasta izleme ve hayati tehlike oluşturan durumları yönetir.
3. Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalı: Merkezi sinir sistemi hastalıklarının cerrahi tedavisini yapar. Beyin tümörleri, omurilik yaralanmaları ve diğer nörolojik hastalıklarla ilgilenir.
4. Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı: Çocuklar için cerrahi müdahale gerektiren hastalıkları tedavi eder. Genellikle doğumsal hastalıklar ve çocukluk döneminde gelişen cerrahi sorunları içerir.
5. Genel Cerrahi Anabilim Dalı: Vücuttaki birçok organın cerrahi tedavisini yapar. Karın bölgesi, sindirim sistemi ve endokrin organlar gibi geniş bir yelpazede cerrahi operasyonlar gerçekleştirir.
6. Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı: Göğüs bölgesindeki hastalıkların cerrahi tedavisini yapar. Akciğer, kalp ve göğüs duvarı hastalıkları ile ilgilenir.
7. Göz Hastalıkları Anabilim Dalı: Göz sağlığı ile ilgili hastalıkların teşhis ve tedavisini sağlar. Görme bozuklukları, göz enfeksiyonları ve katarakt gibi hastalıklar üzerinde çalışır.
8. Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı: Kadınların üreme sağlığı ile ilgili hastalıkların tedavisi ve doğum işlemleri ile ilgilenir. Doğum öncesi, doğum sırası ve sonrası bakımı içerir.
9. Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı: Kalp ve damar hastalıklarının cerrahi tedavisini yapar. Koroner bypass, kalp kapakçığı değişimi gibi operasyonları içerir.
10. Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Anabilim Dalı: Kulak, burun ve boğaz hastalıklarını tanı ve tedavi eder. Bu alanda cerrahi müdahaleler ve medikal tedaviler yapılır.
11. Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı: Kas iskelet sistemi hastalıkları ve yaralanmalarını tedavi eder. Kırıklar, çıkıklar ve eklem hastalıklarının cerrahi tedavisi yapılır.
12. Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Anabilim Dalı: Estetik ve fonksiyonel iyileşme amacıyla vücutta yapılan cerrahi işlemleri içerir. Yanıklar, travmalar ve kozmetik ameliyatlar bu alandadır.
13. Tıbbi Patoloji Anabilim Dalı: Hastalıkların teşhisini mikroskopik ve laboratuvar incelemeleri ile koyar. Doku örneklerinin incelenmesi yoluyla tanı koyulmasını sağlar.
14. Üroloji Anabilim Dalı: İdrar yolu hastalıkları, böbrek sorunları ve üreme organları ile ilgili hastalıkları tedavi eder. Böbrek taşı, prostat kanseri ve idrar kaçırma gibi durumlar ürolojik hastalıklar arasındadır.
15. Adli Tıp Anabilim Dalı: Hukuki süreçlerde tıbbi rapor hazırlayan bir branştır. Cinayet, intihar, yaralanma ve cinsel suçlar gibi adli vakalarda tıbbi değerlendirme yapar.
16. Aile Hekimliği Anabilim Dalı: Ailenin tüm bireylerinin sağlık sorunlarına yönelik ilk basamaktan hizmet verir. Koruyucu sağlık hizmetleri, hasta izlemi ve tedavi süreçlerini içerir.
17. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı: Çocukların büyüme ve gelişme dönemlerinde karşılaşılan sağlık sorunlarını tedavi eder. Aşılar, çocuk hastalıkları ve genetik hastalıklar ile ilgilenir.
18. Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı: Çocuklar ve ergenlerde görülen psikolojik ve psikiyatrik hastalıkları tedavi eder. Depresyon, anksiyete ve öğrenme bozuklukları bu alandadır.
19. Deri ve Zührevi Hastalıkları Anabilim Dalı: Cilt hastalıkları ve cinsel yolla bulaşan hastalıkların tedavisini yapar. Sedef, akne ve cilt kanserleri gibi hastalıklar bu bölümde ele alınır.
20. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı: Bakteri, virüs ve diğer mikroorganizmaların yol açtığı enfeksiyon hastalıklarıyla ilgilenir. Antibiyotik tedavisi, enfeksiyon öncesi ve sonrası müdahaleler bu alandadır.
21. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı: Kas iskelet sisteminin fonksiyonel iyileşmesi için tedavi ve rehabilitasyon uygular. Fizyoterapi, ağrı yönetimi ve işlevsel terapilerle ilgilenir.
22. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı: Akciğer ve solunum yolları hastalıklarını tedavi eder. Astım, KOAH ve akciğer kanseri gibi hastalıkların tanı ve tedavisi yapılır.
23. Halk Sağlığı Anabilim Dalı: Toplum sağlığını korumak ve geliştirmek amacıyla sağlık politikaları ve önleyici tedbirler üzerine çalışır. Aşı programları, sağlık eğitimi ve epidemiyolojik çalışmalar içerir.
24. İç Hastalıkları Anabilim Dalı: İç organ hastalıklarının tanı ve tedavisini yapar. Kardiyoloji, endokrinoloji ve sindirim sistemi hastalıkları gibi geniş bir alanda hizmet verir.
25. Kardiyoloji Anabilim Dalı: Kalp ve damar hastalıklarıyla ilgilenir. Kalp krizi, hipertansiyon ve aritmi gibi durumlar kardiyoloji alanına girer.
26. Nöroloji Anabilim Dalı: Sinir sistemi hastalıklarının tanı ve tedavisi ile ilgilenir. Parkinson, epilepsi ve Alzheimer gibi nörolojik hastalıklar bu alandadır.
27. Nükleer Tıp Anabilim Dalı: Radyoaktif maddelerle yapılan tanı ve tedavi yöntemlerini kullanır. Kanser tedavisinde ve organ fonksiyon testlerinde önemli bir rol oynar.
28. Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı: Kanser tedavisinde radyasyon kullanarak tedavi sağlayan bir branştır. Radyoterapi yöntemleri ile kanserli hücreleri yok etmeye çalışır.
29. Radyoloji Anabilim Dalı: X-ray, MR, ultrason gibi görüntüleme teknikleri ile hastalıkların tanısını koyar. İç organlar ve dokularda meydana gelen sorunları tespit eder.
30. Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı: Psikolojik ve psikiyatrik hastalıkların tanı ve tedavisi ile ilgilenir. Depresyon, anksiyete bozuklukları ve şizofreni bu alandadır.
31. Spor Hekimliği Anabilim Dalı: Sporcuların sağlık sorunları ve sakatlanmaları ile ilgilenir. Performans artırıcı tedaviler ve rehabilitasyon süreçlerini yönetir.
32. Sualtı Hekimliği ve Hiperbarik Tıp Anabilim Dalı: Dalgıçlık ve su altı faaliyetlerinden kaynaklanan hastalıklar ile ilgilenir. Hiperbarik oksijen tedavisi gibi tedavi yöntemleri kullanılır.
33. Tıbbi Ekoloji ve Hidroklimatoloji Anabilim Dalı: Çevresel faktörlerin insan sağlığı üzerindeki etkilerini araştırır. Hava kirliliği, iklim değişiklikleri ve su kaynakları bu alandadır.
34. Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı: İlaçların vücutta nasıl etki ettiğini ve tedavi amaçlı kullanımlarını araştırır. Yeni ilaç geliştirme ve mevcut ilaçların etkinliğini değerlendirir.
35. Tıbbi Genetik Anabilim Dalı: Genetik hastalıkların tanı ve tedavisini sağlar. Genetik testler ve gen terapisi ile ilgili çalışmaları içerir.
36. Anatomi Anabilim Dalı: İnsan vücudunun yapısını inceleyen bilim dalıdır. Organların, dokuların ve sistemlerin yapısal özelliklerini detaylı olarak araştırır.
37. Biyofizik Anabilim Dalı: Fiziksel bilimlerle biyolojiyi birleştirir, biyolojik sistemleri fiziksel ilkelerle açıklar. Hücresel düzeydeki mekanizmaları fiziksel bakış açısıyla inceler

TUS’ta Hangi Bölüm Bana Uygun?

TUS tercihi, kişisel özelliklerinizle yakından bağlantılıdır.

• Eğer yoğun hasta ilişkisi ve sosyal beceriler gerektiren bir alanda çalışmak istiyorsanız pediatri, iç hastalıkları gibi klinik branşlar uygun olabilir.
• Fiziksel dayanıklılığınız ve cerrahi becerileriniz yüksekse, ortopedi veya genel cerrahi gibi cerrahi branşları düşünebilirsiniz.
• Bilimsel çalışmalara ilgi duyan ve sosyal etkileşimden daha çok araştırma yapmak isteyen bir hekim iseniz, preklinik branşlar sizin için ideal olabilir.

Sonuç olarak, hangi branşı seçeceğiniz tamamen sizin kişisel tercihlerinize, fiziksel ve ruhsal dayanıklılığınıza, yaşam tarzı beklentilerinize ve kariyer hedeflerinize bağlıdır. Bu kararı verirken dikkatli düşünmek ve gelecekteki yaşamınızı göz önünde bulundurmak büyük önem taşır.

Ek : Kişilik ve Tıbbi Uzmanlık Arasındaki Bağlantı Nedir?

1900’lerin başlarında Carl Jung, dünyayı deneyimlediğimiz dört temel psikolojik işlev olduğunu teorileştirdi: duyum, sezgi, hissetme ve düşünme. Karısı ve kızı Katharine Cook Briggs ve Isabel Briggs Myers, bu teoriyi genişleterek 1962’de sonunda Myers-Briggs Tip Göstergesi’ne (MBTI) dönüşecek bir kişilik sorusu yarattı. Bu test dört ikiliğin bir kombinasyonunu üretir. Bu dört ikilik şunlardır:

1. Dışadönüklük ve İçedönüklük
2. Hissetme ve Sezgi
3. Düşünme ve Hissetme
4. Yargılama ve Algı

Çoğu kişi bu teste aşinadır ve testin dört harfli bir kişilik tipi ürettiğini bilir. Örneğin, ESTJ iseniz, bu öncelikle hisseden, düşünen, yargılayan bir dışadönük olduğunuz anlamına gelir. Toplamda 16 farklı kişilik tipi vardır.

Bu kişilik testleri sıklıkla birinin hangi kariyer yolunu izlemesi gerektiğine karar vermek için kullanılır ve tıp alanı da farklı değildir. Bazıları çoğu doktorun “A tipi kişiliğe” sahip olduğu konusunda şaka yapsa da, hekimlerin kişilik profilleri 16 farklı Myers Briggs kişiliğinin hepsini kapsar. Bunun başlıca nedeni, kişilik ve tıp uzmanlığının genellikle el ele gitmesidir çünkü farklı tıp uzmanlıkları farklı tipte insanları gerektirir.

İşte Myers Briggs kişilik tiplerini ve ilişkili tıbbi uzmanlık alanlarını inceleyen bir çalışmanın sonuçları:

İçe dönük-Duygusal-Düşünsel-Yargılayıcı (ISTJ)

Dermatoloji
Kadın Hastalıkları ve Doğum
Aile hekimliği
Üroloji
Ortopedik cerrahi

İçe dönük-Duygusal-Düşünsel-Yargılayıcı (ISFJ)

Anesteziyoloji
Göz hastalıkları
Genel hekimlik
Aile hekimliği
Pediatri

İçe dönük-Duygusal-Düşünsel-Algılayıcı (ISTP)

Kulak Burun Boğaz
Anesteziyoloji
Radyoloji
Göz hastalıkları
Genel hekimlik

İçe dönük-Duygusal-Düşünsel-Algılayıcı (ISFP)

Anesteziyoloji
Üroloji
Aile hekimliği
Torasik cerrahi
Genel hekimlik

İçe dönük-Sezgisel-Duygusal-Yargılayıcı (INFJ)

Psikiyatri
Dahiliye
Torasik cerrahi
Genel cerrahi
Patoloji

Dışa dönük-Duygusal-Düşünsel-Yargısal (ESTJ)

Kadın Hastalıkları ve Doğum
Genel Uygulama
Genel Cerrahi
Ortopedik Cerrahi
Pediatri

Dışa dönük-Duygusal-Yargısal (ESFJ)

Pediatri
Ortopedik Cerrahi
Kulak Burun Boğaz
Genel Uygulama
Dahiliye

Dışa dönük-Sezgisel-Duygusal-Algısal (ENFP)

Psikiyatri
Dermatoloji
Kulak Burun Boğaz
Psikiyatri
Pediatri

İçe dönük-Sezgisel-Düşünsel-Yargısal (INTJ)

Psikiyatri
Patoloji
Nöroloji
Dahiliye
Anesteziyoloji

İçe dönük-Sezgisel-Duygusal-Algısal (INFP)

Psikiyatri
Kardiyoloji
Nöroloji
Dermatoloji
Patoloji

İçe dönük-Sezgisel-Düşünen-Algılayan (INTP)

Nöroloji
Patoloji
Psikiyatri
Kardiyoloji
Torasik cerrahi

Dışa dönük-Duygusal-Düşünen-Algılayan (ESTP)

Ortopedik cerrahi
Dermatoloji
Aile hekimliği
Radyoloji
Genel cerrahi

Dışa dönük-Duygusal-Hisseden-Algılayan (ESFP)

Göz hastalıkları
Torasik cerrahi
Kadın hastalıkları ve doğum
Ortopedik cerrahi
Genel cerrahi

Dışa dönük-Sezgisel-Düşünen-Algılayan (ENTP)

Kulak Burun Boğaz
Psikiyatri
Radyoloji
Pediatri
Patoloji

Dışa dönük-Sezgisel-Hisseden-Yargılayan (ENFJ)

Torasik cerrahi
Dermatoloji
Psikiyatri
Oftalmoloji
Radyoloji

Dışa Dönük-Sezgisel-Düşünen-Yargılayan (ENTJ)

Nöroloji
Kardiyoloji
Üroloji
Torasik cerrahi
Dahiliye

Kaynak: McCaulley, M.H. Myers Longitudinal Medical Study (Monograf II).Gainesville, Fla: Center for Applications of Psychological Type; 1977; prospectivedoctor.com/personality-and-medical-specialty-what-is-the-connection.