Doğal Hukuk Pozitif Hukuk Ayrımı
Doğal hukuk ve pozitif hukuk, hukuk felsefesinde sıklıkla karşılaştırılan iki temel kavramdır. Her biri hukukun temeli, kaynağı ve uygulanışı açısından farklı yaklaşımlar sunar.
Doğal Hukuk
- Kaynak: Doğal hukuk, insanın doğası ve evrensel ahlaki değerlerden türetilir. Akıl yoluyla erişilebilen evrensel ilkeler üzerine kuruludur.
- Değişmezlik: Doğal hukuk prensipleri zaman ve mekândan bağımsız olarak sabit kabul edilir. İnsan hakları bu anlayışla yakından ilişkilidir.
- Bağımsızlık: Doğal hukuk, herhangi bir hükümet veya yasama organı tarafından oluşturulmuş ya da onaylanmış olmaktan bağımsızdır.
- Ahlaki Temel: Doğal hukuk, ahlaki değerlere ve doğruluğa vurgu yapar. Bir yasanın adil olup olmadığı bu evrensel ahlaki değerlerle değerlendirilir.
- Amacı: Doğal hukukun temel amacı, adil bir toplum düzeni kurmak ve insan haklarını korumaktır.
Pozitif Hukuk
- Kaynak: Pozitif hukuk, belirli bir toplumda yasama organı, hükümet veya diğer yetkili kurumlar tarafından oluşturulan ve yazılı hale getirilen kurallar ve yasalardan oluşur.
- Değişebilirlik: Pozitif hukuk, toplumun ihtiyaçlarına ve değerlerine bağlı olarak zaman içinde değişebilir. Yasalar, yasama organları tarafından değiştirilebilir veya yürürlükten kaldırılabilir.
- Bağımlılık: Pozitif hukuk, bir toplumun belirli bir zaman diliminde kabul ettiği norm ve kurallara bağlıdır. Yasalar, toplumsal sözleşme ve politik karar alma süreçleriyle şekillenir.
- Ahlaki Bağımsızlık: Pozitif hukuk, ahlaki değerlerden bağımsız olarak ele alınabilir. Bir yasanın yasal olması, onun ahlaki olarak doğru olduğu anlamına gelmez.
- Amacı: Pozitif hukukun temel amacı, toplumsal düzeni sağlamak ve devletin yasalara uyması beklenen davranışları belirlemektir.
Özellik | Doğal Hukuk | Pozitif Hukuk |
---|---|---|
Kaynak | İnsanın doğası ve evrensel ahlaki değerler. | Yasama organları ve yetkili kurumlar tarafından oluşturulan yasalar. |
Değişmezlik | Zaman ve mekândan bağımsız olarak sabit. | Toplumun ihtiyaçlarına göre değişebilir. |
Bağımsızlık | Hükümet veya yasama organlarından bağımsız. | Toplumsal sözleşme ve politik süreçlere bağlı. |
Ahlaki Temel | Ahlaki değerlere ve doğruluğa vurgu yapar. | Ahlaki değerlerden bağımsız olarak yasalara odaklanır. |
Amacı | Adil bir toplum düzeni kurmak ve insan haklarını korumak. | Toplumsal düzeni sağlamak ve devletin beklediği davranışları belirlemek. |